Capitalism le Chin Miphun

“Capitalism” timi biafang hi Kawlram ah a thanglianmi minung tampi nih kan rem tuk lo. “A-yin-sin-sahnit” kan ti i mirum nih sifak eihmuarnak le rialdipnak phunglam (system) phunphai ah a relmi kan tampi. Newin hruaimi Kawlram socialist cozah nih fak tukin an rak doh tikah rammi zaran kan thinlung ah hakkauhnak ah hram a bunh i santlailo cungah zaangfahnak a ngei lomi, a mui a chia tukmi, chawleh dan (social system) pakhat bantukin a caam lan. Sihmanhsehlaw, vawleicung ah a thawngtha bikbikmi ram pawl nih ram uknak le chawlehnak (social system) ah an hman bikmi  phungphai a si diam. Democracy he lebang cun then awk a tha lomi chawleh dan (hruaidan) a si, kan ti khawh. Zeicatiah, cozah hnahnawhnak um loin pumpak pakhat cio nih zalongte in inn-lo, thilri, le chawva ngeihkhawhnak nawl a onhtu system a si. Biadang in chim ahcun chawlehnak ah acozah nih a thazang (power) hmang in cawlcang loin rammi pakhat cio tu nih zalongte in anmah siaremning le thiamning cio in teirialnak nawl an ngeih khawhnak system a si.
 

Ka Kumthar Biatiam (My New Year Resolution of 2016)

"Kumthar Ni" hi tuak setset lem lo ahcun sullam a ngei tuk lem lomi Ni a lo. Biaknak mit in cuanh tikah a biapimi Ni a si lo. Vawlei uknak phung mit in zoh zongah aa phundannak a um rua lo. Kumkhat chungah a ummi ni 365 chungah nikhat sawhsawh te a si ko. Sihmanhsehlaw, tuak setset ahcun sullam a ngei tuk i a sunglawi tukmi caan a si. Zeicatiah, nunnak le caan hi minung kan sinak ah zeitluk a sunglawimi thil dah a si, timi an kan hmuhsak. Kumkhat nih aa ngeihmi ni 365 lakah dam le lawm tein a nikhatnak kan phanh khawhmi cu a sunglawi tukmi thil a si. Kan ton laimi ni 364 caah ruahchannak phunkip an kan pek.

Lar A Uar Sawhsawhmi Lai Mino Kan Tamtuk Sual Maw?

Atulio Facebook vawlei cu Miss Universe 2015 tiluan nih a chilh bakin a chilh. Host a t’uantu Steve Harvey nih teinak hmutu thanh a palhmi nih fak tukin thil umtuning a thlen tikah minung tamtuk nih buaipimi thil ah a van cang. Miss Colombia caah cun a fak bak ko lai___Vawlei pumpi hmai ah teinak luchin chinh cang hnu ah van chuh t’han cu. Miss Philippines ca zongah a nuam tuk lai lo. Thin tur tukin aa hngahhlangmi caan lio ah teinak a hmuh theihlo in tlaihnu pi ah teitu luchin vaa chinh t’han cu a thinlung a nuam tuk kho hrimhrim lai lo. A zumh hmanh aa zumh kho colh ve lai lo dah, mifanau.

 

 

Teinak laksawng lawmh hlan ah luchin chuht’han a tongtu Miss Colombia hnemh hmasa a herhmi hrimhrim kha Miss Philippines caah thil harsa tuk a si lai dah. Teitu nihcun hlikmahlaklo in lawmh zairel phung a si. Cun, tlawmpal ah lawmhnak mitthli te hna tiang in luan phung a si. Nain, tutan cu ningcang aa mahcahlo dan a tiru tuk tikah aa laklawh tuk viar. Aho ca hmanh ah a fawi bak lai lo; teitu he, teit’hanmi he, thawngthanhtu he.

 

 

Hakha i aruak in an hlawmmi bawhte/naute kongah ka hmuhning/ruahning

The Hakha Post nih an Facebook Page ah an tarmi a hmantlak kha ka hmuh hmasa bikmi a si rua dah? “Aho fa si hngalh lomi hngakchia ruak an char” timi tangah a langmi hmanthlak nih umtuzia bak a ka thiamter lo. Ka thling a kik i ka hmulthi a ling. The Chinland Post nih tlamtling deuh in thil sining an van t’ialmi ka rel tikah ka sivangh a zual. “A luancia kumthum chungah mah bantuk thil hi voithum a um bal cang, atu hi a voilinak a si” tiah an t’ialmi ko nih a ka lauter khun. 

Facebook ah aa tarnak hmun poah ah khat thup in comments an thlakmi pawl ka rel chap tikah ka siaremlo a zual chinchin. Ka thin hna a hang i ka ngaih hna a chia bantuk fawn. A chimzia ka thiam lo. Pathain min hmang in bia fakfak an chuah i (hngalh lomi) anu an mawhchiatnak comments pawl ko nih lungsivang in an ka tuah. 

Caan Sinah Aa Thlengmi Ka Sining (Part II)

US December thla cu akik tuk. Nort-Eastern lei ko hi akih a zual i snow a tam khun fawn.

Rumra a ngei ngai nain a hlun tuk cangmi inn pipi deuh in a khatmi New York State khuapi, Albany khua cu Malaysia in a van phankami ka caah cun akihning a fak tuk hringhran. Mi chawkvak an tlawm tuk caah a daih zong a dai tuk fawn. Kuala Lumpur he cuai van thlai lebang ahcun ziak a umlo tuk. Sihmanhsehlaw, ka lungthin cu a dai lo, a vamh in aa vaam. Ruahchannak ka ngeihmi zong, innhlun pipi sin ah an hlun fawn lo. A tuanh(ran) khawh chungin sianginn ka kai lai i chawhlehnak (business) kong ka cawng lai, tiin ka tha a tho tuk. Zokzok in ka zalh colh nain duhning in a tlamtling kho lo. Sianginn cu ka lut kho colh nain sianginn man pek ding phaisa ka ngei lo (A caan a um tilo caah cozah sin ah phaisa cawinak ding zong ka tuah manh ti lo) Cucaah, teimaak deuh in chawva kawl kaa awt. Chikhat te cu ka tha a chia pah nain ka ruahchannak a zor taktak hlei lo. A ngaingai ahcun ka tonmi hi kum 18 a si hnu ah US a phan i college kai a duhmi mino poah nih an ton cio hngami thil a si ko cumu.

Caan Sinah Aa Thlengmi Ka Sining (Part I)

Na upat tikah zeidah si na duh?

Mah biahalnak hi a tong bal lomi kan um men lai lo dah. Kei zong ka rak tong lengmang ve (atu ahcun keimah lila nih ka fale/tule pawl hi ka hal lengmang hna).

Na rak ton lio ahkhan zeitindah na rak leh(phit) ve tawn hna?

Kei cu ka bialehnak a rak idang lengmang. "Engineer si ka duh" ti hi ka rak chim tam bikmi a si men lai nain caan a van kal deuh hnu cun ka zuam taktakmi a rak silo ka fiang t'han. Atu lebang ahcun kaa fiang chinchin. Ka cawn zuam phun le ka tuaktan zuam phun a rak si bak lo. Ka rak uar pah sawhsawh, uar tuk hmanh a rak si lo. Pumpululh chuih zong hi ka rak zuam meisei nain pawcawmnak ding ngaingai ahcun rinhchanhtlak a rak silo kha ka lungki in ka rak theih peng ko.

2016 US President Thimnak Cuanh Chungnak (March 17,2015)

Zatceo hmanh kan hman rih lomi AD 2015 kum nih zeibantuk thluachuahnak le buaibainak dah a chuahpi lai ti kong hmanh hi chimrel awk ah a har tuk. A ngaingai ahcun thaizing kong hmanh kha a thei kho lomi minung nih hmailei kongah kan fianmi a um lo. Cucaah, 2016 kum dihlei sang ah a cang te dingmi thil pakhat kong cu ceihphai len awk aa tlak rih lo, ti khawh a fawi. A hman. Tukum a tang rihmi caan chungah ruahpak loin a cangmi thil koko hmanh hi chimrel cawk an si te lai lo. Sihmanhsehlaw, USA kong ceih ahcun “2016 Ramhun Thimnak (Presidential Election) ah ahodah aa zuam lai i teinak a hmu te lai,” timi hi hrelh awk a ṭha ti lo. Zeicatiah, USA Ramhun thimnak cu American lawng nih si loin vawlei pumpi nih kan sunhlawih tuk. Thimnak ah teinak a hmutu cu vanraangtawi minung nih (a tlawm le tam in) kanmah hruaitu cio ah kan rak iruah cio ṭheo. Cucu, nihin vawlei kalning phun khat a si caah kan hrial khawhmi a si lo.