"Kumthar Ni" hi tuak setset lem lo ahcun sullam a ngei tuk lem lomi Ni a lo. Biaknak mit in cuanh tikah a biapimi Ni a si lo. Vawlei uknak phung mit in zoh zongah aa phundannak a um rua lo. Kumkhat chungah a ummi ni 365 chungah nikhat sawhsawh te a si ko. Sihmanhsehlaw, tuak setset ahcun sullam a ngei tuk i a sunglawi tukmi caan a si. Zeicatiah, nunnak le caan hi minung kan sinak ah zeitluk a sunglawimi thil dah a si, timi an kan hmuhsak. Kumkhat nih aa ngeihmi ni 365 lakah dam le lawm tein a nikhatnak kan phanh khawhmi cu a sunglawi tukmi thil a si. Kan ton laimi ni 364 caah ruahchannak phunkip an kan pek.
Minung cu ruahchannak in a nungmi phun kan si. Ruahchannak kan ngeih tilo ahcun kan nun zongah kan thi. Cucaah, kumthar nih kan hmanlai mi kumkhat chung caah ruahchannak le hnabeiseinak phunkip an kan pekmi hi a sunglawi tuk hringhran. A hramthok tein vawleicung caan le thil sining vialte a sertu kan Pathian hi thangt'hat lo awk a t'ha lo. A sunparnak a lianngan tuk! A sermi caan bakbak hmanh hi kan rel thiam i a sunlawi zia kan theih ahcun a sunpar zia hi chimrel loin kan um kho bal lai lo dah?
Ruahchannak poahpoah hi sullam an ngei dih lem ve lo. Tonghmang loin ngeih sawhsawhmi ruahchannak lebang cu thlitu lakah voihmi voih bantuk men a si. Cu bantuk ruahchannak cu mithathu nih an ngeih tawn. Anmah pumpak in hmalaknak le teirialnak chuah itim loin aa thlengmi caan le thil sining cungah an iruahchanmi thil cu a takin a tling te ko lai, tiah an ruah i hnangam lungdai in an um sawhsawh. "Ka piangthar cang" aa timi mi cheukhat zongnih ruahchannak an ngeihmi cu "Pathian nih a khan dih te ko lai" tiin teirialnak an kal tak tawn i an ruahchannak cu a vaivuanmi ruahchannak ah aa cang tawn. Mah bantuk ruahchannak cu a sunglawimi kumthar caan nih an kan phurhmi ruahchannak si hram hlah seh.
Kumthar caan nih an kan phurhmi ruahchannak cu kumhlun cuanhnak in a rami ruahchannak a si lawngah sullam a ngei kho hnga. A liammi kumhlun chungah kan ruahkhahmi le kan tuahsermi thil pawl kha felfai tein kan cuanht'han ahcun kan sining dik kan hngalh khawh lai. Kanmah le kanmah kan ihngalh ahcun kan sining he aa tlakmi ruahchannak kan ngei ko lai. A t'halo mi kan ziaza hlun kha hlawt kan izuam lai i a dikmi nundan kan ngeihmi kha karhter dingin thazang chuahduhnak lungthin kan ngei kho lai. Cun, thluachuah kan hmuhmi phunkip zong kha a lawmh awk kan theih khawh lai. Kan tincomi thluachuah cungah lawmhnak chim khawh hi zumtu kan ca lebang ahcun a biapi bikmi thil pakhat a si.
Minung cu chiat a duhmi kan um lo, mit'ha le midingfel deuh si kan duh dih. Ruahchannak phunkip a ngei i a lamkip in t'hancho a duhmi lawngte kan si. Sihmanhsehlaw, voi tampi cu kumthar caan ti bantuk ah kan ngeihmi ruahchannak hna hi kanmah sining tak he aa pehtlailo tukmi an si lengmang. Cucaah, ka careltu hawidawt, biahal kan duh.
Kan ton thok cuahmah cangmi kum caah hin ruahchannak na ngei maw? Voidang tawnnak in biatak deuh in sehchih naa timhmi thil a um maw? A um lo sual ahcun a poi ngaingai lai. Zeicatiah, minung cu ruahchannak in a nungmi kan si. Caan a hnu rih lo. Fak deuh in khurkhua ruat law iseh chih deuh dingmi thil pakhatkhat cu na hmuh hrimhrim ko lai. Cu thil cu na ruahchannak hrampi pakhat a si kho ko men.
Kum 2016 caah ruahchannak a ngeimi na si ahcun na ruahchannak cu kumhlun chungah na nunning cuanhnak in a rami ruahchannak a si maw? Na ruahchannak cuteh kumthar caan ahhin biakamnak asiloah biatiam ti bantuk in fek deuh in na hreng maw? Hihi a biapi tuk ve fawn. Zeicatiah, kan tlawnlennak vawlei le kan hmanmi caan hi aa thleng zungzalmi an si bantukin minung kan sinung zong hi kan pawngkam thil umtuning sin ah aa tleng camcin ve. Kan ruahnak le kan duhmi thil hna hi caantawite chungah aa bingtalet kho. Sihmanhsehlaw, tuanbia nih an kan hmuhsakmi cu aa thlengmi thil sining phunkip lakah vaivuan loin a ruahchannak lei ah kar a hlang khomi minung khi a donghnak ah teitu an si deuh tawn. Cucaah, kan ruahchannak le kan itinhmi hna hi lam pakhatkhat hmangin fek tein kan hren hi a biapi tuk. Kumthar caan hi cu bantuk tuahnak caah caanrem a si. Zeicatiah, mi tampi nih an hman ve hlei ah ruahchannak phunkip an kan phurhtu kum i a nikhatnak ni a si fawn.
Kum 2016 caah ruahchannak le tinhmi tampi ka ngei ve. A cheukhat cu duhlung in ruahchanmi sawhsawh an si i an cang taktak lai lo tiah ka fian ko caah chimrel kaa tim lo. Sihmanhsehlaw, kumhlun chungah ka karhlannak vialte ka cuanh hnu ah lungtak tein sehchih kaa timhmi a um. Cucu, a takin a tlamtlin khawh deuhnak ding caah bawmtu a si lai tiin kumthar caan ahhin biakamnak in fehter ka duh.
"Ka Kumthar Biatiam" ka chim hlan ah kumhlun chung ka nunnak kong chim hmasa loin ka um kho lo. Zeicatiah, kum 2015 chungah Pathian sin in ka hmuhmi thluachuah sung a tamtuk hringhran i a rel hmanh ka rel cawk lo. Nain, a deuhdeuh in ka van thim ta ko hna lai.
Nikum Jan 1 kumthar ni ahkhan ka 2015 kum cu aa thok nain ka nunnak thar cu May 16 ah aa thok. May 16, 2015 thokin ka sining aa thleng. Pathian nih ka hnakruh a ka hmuhter i nunnak thar ka ngei. Cucu ka hman cangmi ka nunnak caan chungah kan tincomi thluahchuah vialte lakah a sunglawi bikmi thluachuah a si. Hmailei caan chungah ka hmuh te dingmi thluachuahnak phunkip zongnih an tluk kho bak lai lo. A fiang. Ka caah a sunglawi tuk palia.
Cerku he kan umt'i deuhdeuh tikah kaa fian chin lengmangmi cu ka nupi hrangah amah ka thim hi ka chan chungah ka tuahmi biakhiahnak vialte lakah a dik bikmi biakhiahnak a si, tihi a si. Pathian le amah nih an ka dirpi poahpoah ahcun hmailei caan khi ka t'ih lo. Tuni lawng si loin thaizing kong hmanh ah ka hna a ngam. A caancaan ahcun "kan nu hi rak co sual hlah ning law hmailei ah zeibantuk minung dah ka va si thai hnga" tiah khua ka ruat i ka lungah Lee Bruce nih a sakmi "Woman Like You" timi hla rumro a chuak tawn.
Khualtlawn hi ka zuam tukmi pakhat a si. Ka zuam tuk ahhin zeidang cu van chimlo, khual ah ka rawlka hna a thaw deuh rua ka ti. Hmunthar le thilthar hmuh hi kaa lunghmuih tukmi phun a si tikah motor le vanlawng in zaan khuadei te khual ka tlawn zongah kaa hngilh bal theng lo. Mitpurh in khua sasa ka hoi peng kho. Khualtlawn cu kaa duh tuk caah khual ka tlawng ngaingai. Cucaah, keimah cang cun hmun tampi ka phan i khuaruahhar thil tampi ka hmuh ve. Asinain, kan t'hitumh puai dih lecangka in kan nu he Florida ah Honeymoon kan chuahmi cu a nuamh dan aa dang. A tlamtling kho tuk. Atutiang zong ahhin a caancaan ahcun "honeymoon kan rak kal lio kha cu ti..." tiah kan chim lengmang ko rih. Hmailei zongah kan chim lan rih ko men lai. A ropui tukmi resort ah duhdawtmi he zalongte in thlapacung-khuaihliti-thlawr (honeymoon) kha cu a tiru tuk lawmmam.
Chungkhar ser cang hnu ahcun tlanval lio ah zalongte in kan tuah tawnmi thil zeimawzat kha kaltaak an herh bantukin tuah ka zuammi thil cheukhat cu ka ngol hna. Pumpululh ka chuih tilo hlei ah tha ka pekmi club an chuih zongah caan pekin ka zoh ti hna lo. Pumpululh he naihniam in kaa pehtlaihlo caan a van sau pah ve cang tikah rian kaa lim in an chuih ciami highlight ka zoh zongah a hlan bantukin ka lung ah a caam kho ti lo. Ka tlanval lio bantukin ka blog ka update khawhlo zong hi zapi theih. Cat'ial cu ka zuam tukmi thil a si nain pawcawmnak rian nih a ka nenh ngai caah caan pekin cat'ial kaa harh deuh ngaingai. "Na patun hnu cun ca na t'ial lo tuk lawmmam le kan in ngai, van kan zuam piak deuh tawn ko tuah" tiah a ka dawtu careltu cheukhat sin in cakuat tete ka don pah theo. Ka lung a t'halo ngai nain t'ial kaa zalh len zongah ka t'ial khawhlo caan a um lengmang. Cat'ial pahrang a ngei ngaingaimi ka si lo tikah "cat'ial khawhnak ding ahcun carel lawngin a za lo, thadam tein khuaruah khawh a rak biapi tuk" timi kaa fiang cikcek.
Ca ka t'ial kho tuk tilo nain a rel cu ka rel ngai ko. Laica lebang cu ka hmuhmi poah ka rel dih ngawt (naihrang belte hin a chungah reltlak cabia ngaingai um loin click bait phun a tamtuk i ka hrialmi an um len ve). Chungkhar a serka mi nihcun kan sermi innchungkhar t'hanchoter hi a biapi bikmi thil ah ka ruah caah ka carel mi phun tu cu zeimawzat ka thlen. Biatak deuh in chawlehnak kong ka rel i kaa phum lawlaw. Carel cu dai tein innkhan chungah cahnah hrim tete hnimh pahin amah cauk bakin rel ahkhin a nuam bik in ka thei. Nain, pawcawmnak rian le ka ca cawnmi hlei ah cauk pakhat kha a hramthok cahmai in a donghnak catlap tiang relnak dingah caan pek kaa harh tuk. Cucaah, 2015 cu kumdang bantukin cauk tampi ka rel kho lo.
Kumhlun chungah ka relmi cauk tlawmpalte chungah ka lung a ka tong bikmi cu Peter Thiel nih a t'ial mi "Zero to One: Notes On Startups, or How To Build The Future" timi cauk a si. Chawlehnak kongah a buaibai zuammi nihcun rel hrimhrim dingmi cauk ah ka ruah. Capitalism, monopoly le zuamcawhnak (competitions) kong ti bantuk ah a ruahning a t'ialmi cu aa phundang tuk i ruahnak a kauhter ngaingai caah khurkhua tuaktan a zuammi zongnih relt'ha tuk a si.
Minung hi kan sining le kan dirhmun aa thlen bantukin kan inuamhnak thil zong hi an rak itleng ve rua. Hawikom rual he naihniam tein khuasakt'i i caanrem a um poah ah tlo phut in biaphawngden ti bantuk hi kaa nuamh tuknak a rak si. Hlasak ka thiamlo nain zaantlai hnu ah hawikom rual he hlasakt'i cu ka rak zuam tuk peng. Meeting chungah pakhat le pakhat ruahnak i-al ti bantuk zong hi thil nuam ngai ah ka ruah. Sihmanhsehlaw, pawcawmnak rian ruangah Laimi he aa hlatnak hmunhma ah khua ka sak hnu in nuamhnak a rak ka pe tawntu thil tampi ka tuah kho ti lo. Nain, a tlaitluan ah lamdang in kaa nuam tuk peng t'hiam. Kum 2015 lebang hi cu ka nih tambik kum a si ko men. Zeicatiah, Vince Powell nih a ser i London Weekend Television nih 1977-79 kum hrawngah an rak chuah i ITV ah an rak thlahmi "Mind Your Language" timi nihchuah (comedy) series ka zoh i keimah lawngin dang thluahmah in ka ni camcin.
Barry Evans @Jeremy Browns nih a hruaimi "Mind Your Language" comedy series hi cu kum 2015 chungah a ka nuamhtertu bik thil pakhat a si. Kaa nolh len zongah ka vuai hleilo caah hmailei zongah kaa manh caan ahcun ka zoh lengmang rih ko lai (A zuammi nih nan rak zoh cio dingah tiin ka van thil chih).
Kum 2015 cu a lamkip in Pathian thluachuah ka co kum a si i a sunglawi hringhran. Nupi ka t'hit caah ka nunnak bak hi a pumpuluk in athar ah aa thleng. Lawmhnak phunkip ka tep i philh khawhlo dingmi thil tampi ka tuah khawh. Asinain, vawlei cu duhtlinlonak ram a si bantukin lungretheihnak, sungzatlaknak le ngaihchiatnak hna zong ka ton ve t'hiamt'hiam. Laitlang ah kan motor accident a tong i chawva tampi kan dih hlei ah lungrethei in caan saupi kan um. Hakha ah a cangmi kokek rawhralnak nih ka pule inn cu tlawmpal a hrawh ve caah thinphang thlalau in caan zeimawzat kan um. Kan nu lebang cu kan chungkhar kong he pehtlai in mitthli tla in a t'ah thluahmah caan a um. Sihmanhsehlaw, harsatnak le ngaihchiatnak kan tonmi cu lunglawmhnak le thluachuahnak kan comi he cuaitlai ahcun chim tlaklo taktak a si. Hihi keimah le kan nu t'hat ruang le thilti khawh ruangah a si lo. Pathian dawtnak le dawtu unau hawikom hna zawnruahnak ruangah a si ko.
Tuni in aa thokmi kum 2016 caah ka biatiam cu "kan nu caah a lamkip in a t'ha deuhmi pasal si kaa zuam lai" tihi a si.
Pathian nih lam kan hruai cio ko seh. Happy New Year Everyone!
No comments:
Post a Comment