Monday, March 31, 2014

Biatak (The Truth)!!!!


Thawngzamhbu nih ca in siseh, muicawl le aw in siseh an zamhmi thawngpang(news) khi a tlangpi in biahman(biatak phunkhat) ah ka rak ruah. "Media nihcun thil pakhat a cangmi kha mizei hmanh duhdanhnak ngei loin a sining bak tein an chimphuan awk a si" timi tleihtleng khi ka rak zumh ngai."Thawngzamhtu(journalists) nihcun thawngpang poahpoah cu zumhtlakmi hrihram(source) hmangin fehternak an tuah hnu ah anmah hmuhning le ruahning tel loin a dikning tein an tial awk a si___objectivity" timi thawngzamhtu zulhphung zong khi ka lung a rak hring tuk bal lem lo. Mi tampi nih zumhmi thawngzamhbu nih an thanhmi thawngpang poahpoah cu lunghngiarnak um loin biahman ah ka rak cohlan khawh peng. Biadang in chim ahcun "thawngpang timi cu thil pakhat a cangmi kha a sining tein kap ngeilo thawngzamhtu cafung/bia hmang in thlalang chung ah ka hei zoh" ti phun dengdeng khin ka rak ruah. Cu ti cun, thawngpang phunkip cu ka rak rel lilhlalh ve i ka rak zumh diahmah ko.

Sihmanhsehlaw, mak cucu ka rak palh. A hman lem lomi thil kha fawi tukin ka rak zumh. Ka rak palhnak cu nai tein kai fiang chin lengmang. "Thawngpang(news)" timi hi a cang taktakmi thil i a sining taktak khi a hmanning tein tialmi a rak si lo. A cangmi thil pakhat i a sining kha mithmu tehte le thiamsang hna ruahnak hal hnu ah anmah ruahnak le cohlanning kemh chihin journalists nih an tialmi/chimmi tu a si. Mirang ka van tenh ta lai. "News is not the reflection of actual events, it is a construction by news workers(journalists) who are subject to many influences and constraints"___Media Literacy by W.James Potter.

Minung pakhat cio nih kan nuhrinnak thisa in le kan pawngkam thil sicanning nih an kan huapnak thawngin midang he aa dangmi pumpak ruahnak le uarci phun kan ngei dih cio. Journalists pawl zong minung an si ve caah an luat ve hlei lo. A ngaingai tiah cun anmah ko hi zapi-zaran nakin zumhawk ah an tlak lo deuh lehlam. Cuti ti tikah thawngzamhtu pawl hi hawidang nakin an felfai lo deuh ti nak a si lo. An riantuannak hmunhma(industry) sining nih zumhtlaklo deuh ah a chiah hna.

Media industry nih a tlangpi in an itinhmi cu an riantuannak in a miak tampi hmuh khawh a si. Cu tikah, journalist pawl kha companies nih amiak tampi chuahpi kho ding in an hman hna. An hman hna ti tikah tongtauk in an uk hna tinak a si lo fawh. Zeibantuk media company poahpoah nih an journalist caah zulh dingmi phunglam nganpi pathum an ngei dih____ri khiahmi caan(deadline), zohfel deuh dingmi hmunhma(geographical focus) le sangsenmi chawva(limited resources). Langhtermi zulhlo ngahlo phunglam pathum tangah an riantuanmi in a miak chuahpi ding an si fawn tikah a harsa ngaingai(a miak ti tikah phaisa thengtheng a si lo). Catlang tlang khat in chim ah cun Journalist rian cu "a zohfel deuhnak ding hmunhma chung ah thawnglak tlakin a cangmi thil pakhatkhat kha ri khiahmi caan chung ah sangsenmi chawva hmangin a sining tial/chim i amiak chuahpi ding" a si. Cu tikah, thil cangmi kha a sining taktakin Journalists nih an chim/tial kho lo.

Asi ne ah thawngpang cu rello le ngailo in maw kan um ne lai? Nemmam cu! Thil pakhatkhat kha fiang tein a sining taktak theih kan duh ahcun tam chinchin in kan ngaih/rel a hau lehlam. Tampi kan ngaihmi/relmi chungin zumhtlak deuhdeuh kha kan thiehhngalhnak le ruahnak(knowlege and common sense) fingrilh in kan rilh hnu ah biakhiahnak kan tuah dingtu a si. Laica in thawngpang kan relmi tam-u lebang hi cu thawngzawmhtu tampi ruahnak a tan hnu ah kan sin a van phanmi a si tikah checkhlatnak tuahfel chinchin a haumi a si. Cucu, careltu pakhat cio nih kan rian zong a si ve.

Ka bia sau ai! Ka tlangtar ah ka kir cang lai. "Biatak" timi cu zeidah a si ne? 

"Lam le Biatak le Nunnak cu Keimah(Jesuh) hi ka si....." John 14:6
"Biatak cu nan hngalh lai i Biatak nihcun an luatter hna lai...." John 8:32
Biatak = Pathian Bia = Jesuh

Cu biatak cu na cohlang cang maw?





No comments:

Post a Comment