Nu A Upatmi Miphun Kan Si Ahcun....

Zant'im khuaking ah Muslim pialsual ralhrang a portu, Truck(kungkaa), Bus le Van pipi hna cu izul duahmah in aa kulhmi inn pipi chungah an lut. Tlawmpal ah tlai thluahmahin a puakmi meithal thawngnih dai tein aa hngilhmi khua cu a van hlauh colh. Meithal thawng he aa zulmi auro pi auhnak ruangah thir le phangin an ihnak khan cio in a van chuakmi siangsangruun kaimi nungakno 300 renglo cu ralhrang pawl nihcun seh nunhcia in a dirmi motors lei ah caw-run khanh in an khanh hna. Minung an tamtuk caah inn le motors karlak hrawng hmunlawng ah an i tuaibur. Cu caan cu zaam a ngamhmi nih caant'ha ah an ilak i thih-le-thih,nun-le-nun in an zaam. Minung 53 nih luat lakin an zaam kho. Cu zaan cu April 14, 2014 zaan a si. A hmun cu Nigiria ram, Borno State ah a ummi Chibok khua ah a si. Meithal putin nungakno tete a firtu cu Boko Haram timi ralhrangbuu an si.

A thaizing zaanlei ah Nigeria cozah nih ralhrang nih an firmi nungakno tete kongah thawngfianhnak an tuah. Minung 53 nih an zaam khawh caah ralhrang kutah a ummi hi 236 an si tiah kan rak chimmi kha a si than lo. Siangsangruun dangah sianginn a kaimi sianghngakchia cheukhat hna cu kharpi camipuai caah timhtuahnak ngei dingin hika sianginn ah an um lio a si ve. Cucaah, misual nih an i kalpi khawhmi hna hi minung 276 si dawh an si, an ti. Ni tlawmpal hnu ah Boko Haram lei nih "kan kalpi mi  nungakno tete lak ah khan minung pahnih cu rul nih a cuk hna i an thi, a dang a tangmi hi minung pakhat ah phaisa $12 retin kan ralkap hna sinah nupi caah kan zuar hna lai" tiah thawng an thanh ve. Cun, May 4 ah Warabe khua ah ralhrang pawl nihcun siangsangkai hngaknu no tete pa 8 an thleih chap hoi hna. Nigeria cozah nih an cawlcanghnak ah hna an hnok khawh hna lo caah Boko Haram hruatu, Abubakar Shekau cu aa lunghmuih  tuk i zalong takin hrocernak biachim rumro in aa la. "Mah hi kan tleihmi sal tete hi ka duhning poahin zuarnak nawl ka ngei, sal hme an si ko cu, a ka caw ding zong an um ko teh...." tiah nuam ngaiin video aa tla salam.

Boko Haram timi hi Huasua holh a si i "nitlak ram nih an tuahmi fimcawnnak cu Sual a si/ Muslim cawnpiaknak ningin aa kal lomi fimcawnnak cu Sual a si" tinak sullam a ngei. Mah hi ralhrangbuu nih hin Arabic in "Jam'at Ahl as-Sunnah lid-da'wa wal-Jihad" timi kokek(original) min an ngei. A sullam cu "Kan pipu hna zulhmi chawnpiaknak dirpi ding le ralthiang(Holy War) doh dingah aa kommi buu" tinak a si. Mah hi ralhrang buu cu Nigeria muslim mino, Mohammed Yusuf timi pa nih 2002 lio ah a rak dirhmi a si.

Africa ram vialte lakah minung tambikmi ram, Nigeria hi biaknak nih fak piin a buaimi ram a si. Mirang holh kha zungholh ah a hmangmi Nigeria i ramchung milu million 176 hrawnghrang nih hin biaknak phunkip an bia cio ko. Sihmanhsehlaw, Muslim le khirhfa an tam bik. Mah cu Muslim le Khirhfa hna cu  ramri iser riangmangin an ithen lo nain chaklei le thlanglei in an um. Tlanglei lei ah hin khirhfa an tam i chaklei ah hin Muslim an tam ve. British cozah sinin zalonnak an hmuh hnu in anmah buu hnih cu ram pennak nawl an icuh lengmang i khirhfa nih an tei deuh zungzal hna. Ram pennak a cotu khirhfa nihcun Muslim an unau he remdaihnak taktak an ser khawhlo caah ramchung buainak he an ithen huaha bal lo. An cozah nih a zohkhenh hna ning cungah Muslim nih an lung a tling lo. Tikah, Muslim biaknak a t'anh i a nungkho deuhmi mi cheukhat nih sifak bawmhnak le zohkhenhnak buu tete an ser tawn hna. Mirang nih an kalpi mi Nu fimthiam cawnnak kha a hua ngaimi, Yusuf zong nihcun 2002 lio ah Muslim biakinn le sianginn a dirh ve. A thokka hrawng ahcun mi harsa deuh tete lawng nih a sianginn ahcun an kai i an biaknak he aa pehtlaimi ca tete a chimh tawn hna. Muslim tleihtleng le zumhning zong kha amah nih a pomning in an thi ah a rawnh tawn hna caah mipi nih an uar ngai i caan raulo ah hnuzultu tampi a ngei. A thli in hriamnam tete zong zalhhram an thok cang timi kha cozah nih a theih tikah ralkap hmangin 2009 lio ah a luh hnawh i buainak nganpi a chuak. Minung 700 hrawng nunnak a liam i Yusuf zong cu thong ah an tlak i caansau a rauh hlan ah thong chungah a thi beh. Sihmanhsehlaw, Yusuf orhlei ban a simi, Abubakar Shekau(atulio an hruaitu) nih a t'angmi cu a hruai hna i t'ih a nung takmi ralhrangbuu pakhat ah an cang len.

Abubakar Shekau

Boko Haram timi an min le atu an tuahsernak hi aa tlak ngaingai ko. Annih caah cun Nu nih sianginn ah fimnak cawn cu Sual hmanh ah Sual ngan taktak phun khat! A fak bikmi dantatnak pek awkah aa tlakmi Sualnak phun a si cu awh.Tikah, anmah nihcun atu an tuahmi hi thil dawhcah ngai ah an ruah ko. An ilunghmuih chuahchuah leh! Zeicatiah, Nigiria ram nu hna nih sianginnkai t'ih hna sehlaw fimnak cawng hna hlah, timi khi an itinhmi a si. Nu cu Pa nakin a niam deuhmi an si. Pa nih kan uk hna awk a si i kan chimmi poah an ngaih ding a si. Inn chung deuh lawngah khua an sak i leng an chuah caan ahcun an luthlung in an kechek tiang an i tuam ding a si, an ti. Sianginn ah ca an cawn ahcun an fim lai i kan uk kho hna lai lo. An ruam a kai lai i chungkhar caah le miphun caah zawtnak rungrul menmen an si lai tiah an ruah. Cucaah, atu bantukin sualnak zeihmanh a ngei lomi an farle tete ritt'ih ah an thlai hna nak hi a si.

Saram a reng lomi ralrang kut chungah harsatnak phunkip tuarin a tangmi siangsangkai leng no tete chanhchuahnak dingah Nigeria cozah a kut a tawi. A khual zong a nuar tuk! A hramthok lebang ahcun a zei poi lomi hna a lo. Cucaah, mipi nih lamzawh in an cozah cungah duhlonak an langhter. Vawleicung media zong nih an lohma an tlolh ve. A tlaumi Malaysia Airliner MH370 kong bantukin mipi sinah hehchatin an phozar lo. Vawleipi zongnih kan rian kan tholh ve thiamthiam. MH370 kawlnak ding ahcun ram kip nih bawmhnak kutsamh an ilap tuk nain atu nungakno tete chanhchuahnak ding caahcun an taw a rit tuk cio. Nizan tihni taktak lawngin US le UK tibantuk ram t'hawngt'ha nih Nigeria cozah bawmh an i thawh. Kannih Laimi zongnih kan buaipi lo ngaingai. A ngaingai tiahcun mah hi nungakno tete nih hin MH370 aa citmi minung nih an hmuhmi zawnruahnak le bawmhnak vialte kha hmuh ding ah an itlak tuk ve dah aw...

Ngeihchiatnak a tuarmi chungkhar hna...

Kannih Laimi zong hi kan pipu chan in Nu cu Pa nakin an niam deuhmi minung ah a ruatmi Miphun kan si ve. "Nupi cumh phung, darkhuang cumh phung" timi chimphung hna kan ngeih tikah Nupi Vuak kha a phungah a ruat zong kan um. "Arpi khuan in khuadei hlah" tiah zeituak loin an bia kan phih salam tawn hna. Fimthiam cawnnak zong ah Fanule nakin Fapale t'hazang kan pek deuh hna. Cun, "nangmah caah a t'hami a si lai tiah ka ruah le...." ti riangmangin fanu zuar zong kan hmang. Hi bantuk kan ziaza hi kan iremh hrimhrim a hau. Atu chan vawlei kalning he aa ralkah cangmi nundan an si hlei ah kan fanule/farle caah a t'ha lo. Kan fanule le kan farle cu kan dawt taktak hna ahcun fimthiam cawnnak lei tuah t'hazang kan pek ding hna a si deuh. Lainu vialte nih Laipa tlukin an fim ve i upatnak kan pek ve hna ahcun kan Miphun hi atu nakin a letin kan t'hawng deuh lai. Cucu, al awk a t'ha lomi a si.

Thilt'ha kan tuah khawh lo hmanh ah Thilchia cu thilchia a si tiah au in doh cio ko hna usih.Ralhrang nih an firmi Nigerian nungakno tete nih dam tein an nulepa sin phan t'han hram hna seh. Lainu zong nih Laipa he tlukruannak covo tingco cio hram hna seh. Cucun, kan vawlei hi a nuam deuh ve hrim lai....

Happy Mother's Day!!!

n